Wijze lessen over een eeuwenoude anderhalfmetersamenleving

Header Wijze lessen over een eeuwenoude anderhalfmetersamenleving

In Tokyo, een stad groter dan New York, is maar een fractie van de bevolking positief getest op COVID-19. En dat terwijl in het Land van de rijzende zon het dagelijks leven haast onverstoorbaar doorgaat. Hoe zit dat? En waarom zitten wij hier straks met een onhaalbare anderhalfmetersamenleving? Wat kunnen wij leren van het volk van sushi, tradities en onverwoestbare auto’s?

De Olympische Spelen

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er met het oog op de Olympische Spelen heel adequaat gereageerd is op de uitbraak.

Ook is het dragen van mondkapjes is in dit soort overbevolkte en vervuilde metropolen inmiddels een bittere noodzaak geworden. Daarnaast beweren boze tongen dat Japan als gastland niet helemaal eerlijk is over het werkelijke aantal besmettingen.

Maar toch is het gek: Het dagelijks leven kabbelt voort, een groot deel van de horeca is (in aangepaste vorm) gewoon open en er komen geen dramatische beelden naar buiten van uitpuilende ziekenhuizen of ambulances die af en aanrijden met kritieke gevallen. Er heerst rust. Er heerst kalmte. Er heerst discipline.

Omotenashi

Toen ik mijzelf een paar jaar geleden beroepshalve meer en meer onderdompelde in de wereld van gastvrijheid stuitte ik op het fenomeen Omotenashi. Het betekent letterlijk:

"Het eerbiedwaardige bereiken van het dragen". Losjes vertaald zouden wij het in het Westen betitelen als ‘gastvrijheid’. Maar dan in een vorm die voor ons Westerlingen onbegrijpelijke proporties aanneemt. Sterker nog: het werkt soms aardig op de lachspieren omdat wij het soms nogal overdreven vinden, al dat geknik en gebuig. Maar is het wel zo gek als het lijkt of kunnen we, als we eerlijk zijn, een hoop leren van de Japanners?

Theeceremonie

Eeuwen geleden, ergens in 1300 na christus, is Omotenashi ontstaan tijdens theeceremonies die alleen waren weggelegd voor de welgestelde Japanners.

Foto Theeceremonie

Door met aandacht thee te bereiden en de rituelen eromheen kreeg de ceremonie een belangrijke rol in het ontstaan van een cultuur van het steeds overtreffen van verwachtingen en perfectie. Het is een volledig onbaatzuchtige houding die inspeelt op de uitgesproken en onuitgesproken behoeften van de gast. Daarom is fooi geven in Japan uit den boze, dan krijgt je gastheer het gevoel dat hij iets verkeerd heeft gedaan, omdat de onbaatzuchtigheid in het geding komt.

De Drie Kernwaarden van Omotenash

Omotenashi bestaat uit drie belangrijke kernwaarden:

Shitsurai gaat over de fysieke omgeving waarin de gastvrijheid plaatsvindt. Alles moet tip top in orde zijn om zo goed mogelijk op de wensen en behoeften van de gasten te kunnen inspelen. Alles moet blinken en shinen.
Furumai is wat wij in de horeca mise en place zouden noemen. Alles moet tot in de puntjes zijn voorbereid voor de ultieme gastbeleving.
Shikake is de nazorg. Met een mooi gebaar of geschenk ervoor zorgen dat jouw gasten deze ervaring nooit meer gaan vergeten.

Een Gastvrij Cultuurgoed

Omotenashi is volledig ingebed in alle aspecten van het dagelijkse leven. Van de buschauffeur die netjes wacht tot de laatste reizigers zijn ingestapt tot het inpakken van een eenvoudig kadootje alsof het een Louis Vuitton-tas is. Op de luchthaven wordt je bij je vertrek zelfs uitgezwaaid! Omotenashi betekent ook dat in veel winkels en warenhuizen standaard desinfecterende handgel aanwezig is.

Al ver voor de Corona uitbraak, gewoon, als extra service.

Ruimte geven

Waar wij Europeanen echte handengevers, wangkussers high-fivers en grouphuggers zijn, is fysiek contact bij Japanse mensen zeer ongepast. Ook op straat lopen Japanners keurig in het gelid en bewegen subtiel langs elkaar heen in de drukte. Ruimte geven aan elkaar is een beleefdheidsvorm die is ingeworteld in de cultuur van Omotenashi. Uit wederzijds respect voor je gast en elkaar.

Foto Ruimte geven

Culinair

Ben je weleens in Japan uit eten geweest? Let op de subtiele buigingen, haast onzichtbare gebaren en de strakke tafeletiquette. Daarnaast kent de keuken de meest verfijnde bereidingen. Een sushi-kok of Itimae San mag de eerste twee jaar van zijn 5 tot 10! -jarige opleiding alleen maar sushirijst koken tot hij de perfecte korrel te pakken heeft. Discipline en perfectie waar menig Westers chef een puntje aan kan zuigen.

Wijze lessen voor de Westerse Anderhalfmetersamenleving

Samenvattend betekent Omotenashi zonder ego of winstbejag voor elkaar klaarstaan. Voor elkaar zorgen. Elkaars verwachtingen overtreffen. Er is terecht grote onrust over de anderhalfmetersamenleving en iedereen die kan rekenen weet dat in alle zaken de besteding per persoon moet verdubbelen om uit de kosten te komen, en het woord Utopie valt dan ook regelmatig. Tegelijkertijd zien we een creativiteit opbloeien bij ondernemers die we zonder deze crisis waarschijnlijk nooit gezien hadden.

Ik hoop dat onze regeringsleiders met een schuin oog naar het Verre Oosten kijken en wijze lessen trekken uit hoe we met zelfdiscipline, onbaatzuchtigheid en respect deze crisis kunnen overwinnen en zelfs kunnen gaan groeien. Wij hopen dat jij als ondernemer de komende tijd onvoorwaardelijk achter je personeel zal blijven staan en je personeel op haar beurt straks alle verwachtingen van de gasten die hopelijk weer massaal gaan komen zal overtreffen als nooit tevoren. Met een flinke portie Japanse gastvrijheid.

Terug naar overzicht

Blogs - Wijze lessen over een eeuwenoude anderhalfmetersamenleving